Kính chào Phó giáo sư Bùi Vũ Huy. Xin hỏi về nguyên nhân, biểu hiện, cách phòng tránh và chữa trị bệnh ho gà.
Nguyen Bich Hong, 33 tuổi, Ung Hoa, Ha Noi
Chào bạn, chào độc giả VnExpress
Ho gà là bệnh do vi khuẩn ho gà (tên khoa học là Bordetella pertussis) gây nên, vi khuẩn này lây theo đường hô hấp.
Biểu hiện của bệnh:
- Giai đoạn sớm: Trẻ có thể sốt nhẹ và xuất hiện ho khan, hắt hơi, chảy nước mắt, nước mũi. Các biểu hiện này tăng dần, xu hướng hình thành ho cơn.
- Giai đoạn muộn hơn là những cơn ho kịch phát, bất chợt, cả ngày và đêm. Đặc điểm là ho cơn - có tiếng thở rít - nôn dãi trắng và rất dính.
+ Trong cơn: trẻ ho từng chập 15-20 tiếng ho liên tiếp, không kìm được, lưỡi đẩy ra ngoài, tím tái, chảy nước mắt. Về sau tiếng ho yếu dần, chỉ thấy trẻ tím tái do ngừng thở. Trẻ nhỏ có thể tử vong trong cơn ho.
+ Sau cơn ho trẻ bơ phờ mệt mỏi, nôn, vã mồ hôi, thở nhanh, mặt phù nề và mi mắt phù mọng.
Cách phòng tránh tốt nhất là tiêm phòng đầy đủ.
Chữa trị bệnh: Đây là bệnh nguy hiểm, có nhiều biến chứng và trẻ có thể tử vong trong cơn ho hoặc do biến chứng. Vì thế, trẻ cần được điều trị tại bệnh viện. Cần điều trị bằng kháng sinh và theo dõi sát để cấp cứu kịp thời khi trẻ có biểu hiện tím tái.
Em muốn hỏi triệu chứng để biết bé đang bị ho gà. Làm thế nào để phân biệt ho gà với ho thông thường.
Nguyen Thi Van Anh, 28 tuổi
Biểu hiện của bệnh ho gà như tôi đã trả lời ở câu trên. Còn để phân biệt bệnh ho gà với ho gà thông thường phải là người có trình độ chuyên môn - các bác sĩ đào tạo 6 năm đôi khi vẫn chưa đủ kinh nghiệm.
Vì vậy, bạn cần đưa con đi khám tại các cơ sơ y tế. Việc chẩn đoán bệnh ở giai đoạn sớm có khó khăn, cần làm xét nghiệm và cần kinh nghiệm của các bác sĩ. Giai đoạn muộn khi đã hình thành cơn ho dễ chẩn đoán hơn, nhưng đã vào giai đoạn nguy hiểm, dễ tử vong.
Thưa bác sĩ, con tôi hiện 4 tháng tuổi. Lúc 2 tháng rưỡi tôi đưa con đến trạm y tế tiêm Quinvaxem. Tiêm được 40 phút bé tím tái, tôi đưa bé trở lại trạm y tế đo nhiệt độ 38,2 và cho uống thuốc hạ nhiệt. Sau 30 phút tim mạch bình thường nhưng vẫn còn sốt và nhập viện 3 ngày. Tới tháng chích ngừa lại y tá không dám tiêm nữa, đem tiêm dịch vụ họ cũng không dám, bảo chờ văcxin 6 trong 1 cho an toàn. Trong thời gian chờ văcxin tôi rất sợ con tôi nhiễm bệnh. Xin bác sĩ cho lời khuyên.
Nguyễn Nữ Thùy Dương, 34 tuổi, Trường THCS Hàm Đức - Hàm Thuận Bắc - Bình Thuận
Hiện nay bệnh ho gà đã xuất hiện tại một số địa phương. Trong tình huống của chị, để phòng bệnh cho cháu, chị cần chú ý mấy bước cần thực hiện:
- Kể cả mẹ và con nên hạn chế giao tiếp trong thời gian đợi tiêm chủng.
- Giữ vệ sinh: giữ vệ sinh nhà cửa, đảm bảo độ thoáng mát (không khí được lưu thông thường xuyên). Cần đảm bảo vệ sinh trước khi chăm sóc trẻ, như vệ sinh tay, đặc biệt mỗi khi trở về nhà cần tắm rửa, vệ sinh thay quần áo, trước khi chăm sóc trẻ.
- Cho cháu ăn uống đủ chất để có khả năng chống đỡ bệnh tật.
- Nếu cháu có biểu hiện ốm cần được khám và tư vấn điều trị kịp thời.
- Để có thêm kiến thức và giảm bớt những lo lắng: Nên hỏi và xin tư vấn về tình hình bệnh ho gà tại tỉnh nhà. Chị có thể liên hệ qua số điện thoại trung tâm phòng dịch tỉnh Bình Thuận và xin tư vấn thêm về cách phòng tránh phù hợp với tình hình địa phương.
Con gái tôi 30 tháng, dạo gần đây cháu bị ho nhiều, liên tục. Tôi đã cho cháu đi khám tư, uống thuốc amonalic duo và axcel diphenhydramine nhưng cháu chỉ đỡ được vài ngày. Tôi lại mua đúng thuốc đó cho cháu uống nữa nhưng không khỏi, lại ho nhiều hơn, nôn. Tôi xin hỏi bác sĩ xem cháu ho lâu như vậy (khoảng gần 1 tháng) có bị ho gà không và làm thế nào khỏi được ho. Trong thời gian uống thuốc, có 1 lần cháu sốt gần 40 độ, một vài lần sốt nhẹ. Xin cảm ơn bác sĩ.
Vũ Nhung, 26 tuổi, Nam Định
Ho có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân. Ví dụ như:
- Khi nhiễm các virus đường hô hấp như virus cúm, các virus gây bệnh cảm lạnh thông thường...
- Khi nhiễm các vi khuẩn gây viêm nhiễm đường hô hấp vẫn hay gặp trong cộng đồng như vi khuẩn phế cầu...; vi khuẩn ho gà cũng là một loại gây bệnh đường hô hấp.
- Hoặc không phải do nhiễm khuẩn: như khi hít khí bụi, không khí bị nhiễm bẩn.
Trong trường hợp cháu bị ho như chị mô tả chưa rõ được nguyên nhân, có thể bị ho gà, nhưng cũng có thể con chị đã bi nhiễm bệnh liên tục do các loại vi khuẩn và virus khác nhau gây ra.
Cháu đã bị ho trên một tháng, vì vậy cần đưa cháu đến các bệnh viện cấp huyện hoặc cấp tỉnh để được đánh giá và điều trị phù hợp, không nên để kéo dài ảnh hưởng đến sức khỏe của cháu.
Bác sĩ cho biết làm thế nào để phòng ngừa bệnh ho gà và sốt siêu vi ở trẻ lên 3 vì ở tuổi này các cháu quá hiếu động, thích học hỏi, nhất là tiếp xúc ở nơi công cộng như là trường học.
Nguyễn Thị Huyền Trang, 43 tuổi
Điều chị quan tâm là rất đúng. Nói chung bệnh tật thường lưu hành theo từng vùng, từng khu vực địa lý. Tuy nhiên, do phát triển kinh tế và du lịch, nên nguy cơ lây lan dịch bệnh xảy ra cao hơn, thường xuyên hơn.
Vì vậy hiện nay đã có các loại văcxin để chủ động phòng bệnh (như bạch hầu, ho gà, uốn ván....). Thực tế, việc sản xuất văcxin cũng đòi hỏi thời gian, vấn đề ưu tiên trong kinh tế, tính nguy hiểm của từng bệnh...
Việc trẻ mắc bệnh như chị lo lắng là không thể tránh khỏi. Cách phòng tốt nhất là tiêm chủng đủ các văcxin hiện có (hỏi tại các trung tâm tiêm chủng). Để hạn chế bệnh tật, không cần hạn chế việc vui chơi của các cháu, mà cần nuôi dưỡng tốt để các cháu đủ khả năng chống đỡ bệnh tật, tăng cường các khâu vệ sinh (nhà cửa, môi trường nơi ở, vệ sinh cá nhân - rửa tay, tắm rửa thường xuyên, dùng nguồn nước đảm bảo...). Khi các cháu ốm cần được khám chữa kịp thời và hợp lý.
Chào bác sĩ, con trai tôi 2 tuổi, cháu đã tiêm văcxin ho gà theo tiêm chủng mở rộng. Vậy cháu có thể miễn dịch được bao lâu, khi nào mình nên tiêm lại.
Nguyen Thanh Du, 33 tuổi
Đúng là sau khi tiêm chủng, việc bảo vệ các bệnh đã được tiêm có thể không vững bền suốt cả cuộc đời con người. Tuy nhiên nếu chưa kịp tiêm nhắc lại, mắc bệnh cũng có phần nhẹ hơn.
Nói chung, chị cần đảm bảo đã tiêm chủng đủ theo lịch tiêm chủng của quốc gia, nơi đang sinh sống là an toàn. Vì các loại văcxin, cũng như thời gian cần tiêm đã được các nhà khoa học cân nhắc cẩn thận, phù hợp với thực tế tại quốc gia đó. Tại Việt Nam đối văcxin ho gà, chị cần tiêm như sau:
- Mũi cơ bản: gồm 3 mũi khi trẻ được 2 tháng tuổi, 3 tháng tuổi và 4 tháng tuổi.
- Khi trẻ được 18 tháng tuổi: tiêm nhắc lại một mũi.
Trẻ được tiêm chủng ho gà theo đúng lịch này sẽ giúp trẻ đủ khả năng phòng bệnh, an toàn. Nếu có sự thay đổi về lịch tiêm phòng sẽ cần các chuyên gia cân nhắc cẩn thận.
Chào bác sĩ, con tôi mới được 2 tháng tuổi. Cháu chưa kịp chích ngừa thì đã mắc ho gà. Cho tôi hỏi cháu còn bé, không đi đâu ra khỏi nhà vì sao lại có thể bị ho gà. Cháu đã mắc ho gà rồi thì còn cần chích ngừa tiếp không?
Thu Ha, Hà Nội
Cũng như con người, vi khuẩn gây bệnh vẫn tồn tại trong tự nhiên. Khi có điều kiên thuận lợi sẽ càng phát triển nhanh và gây bệnh. Việc trẻ đã được chăm sóc cẩn thận nhưng vẫn mắc bệnh có nhiều lý do:
1. Hay gặp nhất là do khi chúng ta trở về nhà chưa thực hiện vệ sinh (tắm rửa, thay quần áo, vệ sinh tay...) đã tiếp xúc, chăm sóc, hôn hít, bế ẵm trẻ (bất kể ai), tạo điều kiện cho vi khuẩn từ ngoài môi trường tự nhiên xâm nhiễm gây bệnh cho trẻ.
2. Ít gặp hơn là do không khí nơi gia đình sinh sống bị nhiễm vi khuẩn này, và vi khuẩn xâm nhập qua đường mũi họng của trẻ, khi trẻ hít thở.
Nói chung, khi trẻ đã mắc bệnh thì đã có kháng thể chống lại căn bệnh đó và hiếm khi mắc lại, tuy nhiên cần chắc chắn là đã mắc bệnh này. Chúng tôi chưa nhận được thông báo về việc chống chỉ định tiêm phòng khi trẻ đã đã mắc bệnh. Vì vậy chị vẫn cần tiêm phòng đủ các văcxin cần thiết.
Đã hết thời gian tư vấn trực tuyến. Xin cảm ơn và xin chào độc giả.
Sức Khỏe