Người Việt hiếm khi phát hiện sớm ung thư dạ dày

Ung thư dạ dày là loại ung thư phổ biến hàng đầu tại Việt Nam cũng như nhiều nước. Bệnh phát hiện sớm thì việc điều trị đơn giản, hiệu quả; chỉ cần nội soi hớt niêm mạc dạ dày là có thể chữa khỏi bệnh (sống sót sau 5 năm).

Thực tế, tại nước ta tỷ lệ phát hiện sớm bệnh rất hiếm. Ví dụ, tại Bệnh viện K Trung ương (Hà Nội), một năm chỉ có khoảng 30 ca được chẩn đoán ở giai đoạn sớm trong số hàng nghìn ca bệnh. Lý do là người dân chưa có thói quen khám định kỳ để phát hiện sớm bệnh, theo tiến sĩ Trần Văn Thuấn, Giám đốc Bệnh viện K Trung ương (Hà Nội).

Tại Nhật, ung thư dạ dày cũng là loại phổ biến nhất nhưng tỷ lệ chữa khỏi trên 80% nhờ chiến dịch sàng lọc sớm cho người dân trên 40 tuổi. 

Để tầm soát ung thư dạ dày, từ 40 tuổi trở lên người dân nên có thói quen nội soi dạ dày định kỳ mỗi năm 1-2 lần. Ảnh: P.N.

Theo phó giáo sư Thuấn, có nhiều phương pháp điều trị ung thư dạ dày như phẫu thuật (mổ mở, nội soi), truyền hóa chất, xạ trị, điều trị đích. Việc áp dụng một hay phối hợp nhiều phương pháp tùy thuộc vào giai đoạn bệnh. Ở giai đoạn muộn hơn, người bệnh phải mổ (mở hoặc nội soi), dựa trên kết quả sau mổ bác sĩ cân nhắc phương án điều trị nội khoa tiếp theo. Nội soi cắt dạ dày thường được chỉ định cho những trường hợp mắc ung thư dạ dày giai đoạn 1-3.

Vì thế, bác sĩ khuyến cáo quan trọng nhất là người dân cần hình thành thói quen khám khỏe định kỳ từ ngoài 40 tuổi trở ra, trong đó có tầm soát ung thư. Những người tiền sử gia đình có người bị ung thư, đa polyp đại tràng, viêm gan B… nên khám sàng lọc sớm hơn. Với ung thư dạ dày, nên định kỳ nội soi dạ dày mỗi năm 1-2 lần, nếu kết quả bình thường thì có thể cách 2 năm làm.

Bảo hiểm y tế hiện cũng chưa chi trả cho các biện pháp sàng lọc này. Vì thế, phó giáo sư Thuấn mong muốn trong tương lai bảo hiểm có thể chi trả sàng lọc phát hiện sớm không riêng gì ung thư dạ dày mà cả ung thư vú, tử cung, tụy là những bệnh dễ phát hiện ở giai đoạn sớm, chữa đơn giản.

Theo số liệu của Bộ Y tế, ước tính mỗi năm Việt Nam có khoảng 10.400 người ung thư dạ dày được phát hiện, dự báo tăng lên thành khoảng 11.500 ca vào năm 2020. Những người có nguy cơ cao khi có tiền sử viêm loét dạ dày, đau vùng thượng vị, ậm ạch khó tiêu, nôn hoặc buồn nôn… Nếu điều trị nội khoa không khỏi thì cần nội soi dạ dày để phát hiện ung thư.

Triệu chứng ban đầu của bệnh rất mơ hồ, không đặc hiệu như đau âm ỉ vùng thượng vị, ậm ạch khó tiêu, hay đầy bụng, đau bụng có hoặc không phụ thuộc vào thời tiết hoặc no hay đói.

Lúc đầu các triệu chứng thỉnh thoảng mới xuất hiện, dần dần thường xuyên hơn. Bệnh càng lâu triệu chứng càng nặng và kèm theo tình trạng gầy sút cân rõ (mất 5-6 kg trong 6 tháng), hẹp môn vị (nôn thức ăn sau 2-3 giờ hoặc nôn thức ăn bữa trưa), sờ thấy u vùng thượng vị, nôn ra máu, đại tiện phân đen...