Nguyên nhân sinh bệnh rất phức tạp và còn nhiều điều chưa biết rõ. Người ta nhận thấy, những thức ăn chứa nhiều muối nitrite hay gia vị, thức ăn nhuộm phẩm màu hoặc chế biến sẵn khi vào dạ dày sẽ chuyển hóa thành nitrosamin - một chất gây ung thư dạ dày. Nếu bố mẹ bị ung thư dạ dày thì con có nguy cơ mắc bệnh cao. Những người có nhóm máu A, mắc các bệnh mạn tính ở dạ dày (như viêm dạ dày mạn tính thể teo), có khối u lành tính ở dạ dày, dạ dày đã cắt một phần và nối với ruột... cũng dễ bị ung thư dạ dày. Theo tuyên bố của Tổ chức Y tế Thế giới, vi khuẩn Helicobacter-pylorri (HP) là tác nhân số một gây bệnh này.
Ở giai đoạn sớm, bệnh nhân hầu như không có triệu chứng gì ngoài cảm giác đầy tức bụng vùng trên rốn sau khi ăn và mệt mỏi; đau giảm khi dùng các thuốc điều trị loét. Vì vậy, nhiều người chủ quan tự điều trị, khi đến với bác sĩ thì đã quá muộn. Lúc này, các triệu chứng đã rất rõ: ăn chậm tiêu, buồn nôn hoặc nôn ra thức ăn cũ, lúc đầu nôn ít, sau nôn nhiều, nôn bất kỳ loại thức ăn nào. Cơn đau cũng thay đổi đặc tính: đau thượng vị mất tính chất chu kỳ, kéo dài hơn và không giảm khi dùng thuốc. Bệnh nhân bị thiếu máu (ù tai, hoa mắt), có khi kèm theo đi ngoài ra phân đen rỉ rả, gầy sút nhanh). Nếu khối u nằm ở phần cao phía sát thực quản, nó sẽ gây triệu chứng khó nuốt. Đến giai đoạn cuối, bệnh nhân sẽ có các triệu chứng do khối u di căn: bụng to ra do có dịch, sờ thấy các khối u trong ổ bụng, hạch ở vùng cổ bên trái...
Có 2 phương pháp phát hiện bệnh là chụp X-quang và nội soi dạ dày. Trong đó, nội soi dạ dày - tá tràng ống mềm có thể phát hiện bệnh cả ở giai đoạn sớm. Nếu nghi ngờ tính chất của ổ loét hay khối u, các bác sĩ sẽ sinh thiết vài mảnh tại vùng tổn thương để xác định bản chất tế bào là lành tính hay ác tính. Kỹ thuật siêu âm, chụp cắt lớp giúp đánh giá mức độ xâm lấn và di căn của khối u.
Trong ung thư dạ dày, phẫu thuật cắt bỏ u là phương pháp điều trị triệt để và duy nhất. Nếu phát hiện bệnh sớm (khối u chỉ mới phát triển trên bề mặt dạ dày), việc phẫu thuật sẽ giúp điều trị khỏi trên 90% trường hợp. Nếu để đến giai đoạn muộn, kết quả mổ sẽ kém, phụ thuộc nhiều vào tình trạng xâm lấn, di căn của khối u. Việc phẫu thuật cắt bỏ u, nạo vét những tổ chức di căn chỉ giúp kéo dài thời gian sống cho người bệnh.
BS Trần Minh Phương, Sức Khoẻ & Đời Sống