- Tôi có người thân đã nhiễm virus viêm gan C nhưng chưa quyết định điều trị vì hiện tại vẫn rất khỏe mạnh. Tôi muốn nhờ bác sĩ tư vấn nếu người thân của tôi vẫn khỏe mạnh bình thường thì có nên quyết định điều trị hay không? Nếu có thì nên theo phương pháp nào? Trong quá trình điều trị cần kiêng cữ điều gì hay không để khỏe hơn và không lây cho người thân?
(Nguyễn Mai Liên, 56 tuổi, 01 Tôn Thất Thuyết, P1, Q4, TP HCM)
Chào bạn!
Khi phát hiện bị nhiễm viêm gan virus C thì đã có chỉ định điều trị. Việc điều trị sớm sẽ giúp tăng hiệu quả điều trị. Người bệnh phải dùng những thuốc kháng virus đặc trị. Theo hướng dẫn của Bộ Y tế hiện nay thì phác đồ Per Interferon phối hợp với Ribarvirin là phác đồ chuẩn đề điều trị viêm gan siêu vi C.
Bệnh này không cần thiết phải kiêng cữ thái quá trong ăn uống. Bạn chỉ cần lưu ý tránh lạm dụng bia rượu và các loại thực phẩm có khả năng bị tẩm hóa chất độc hại.
Tiến sĩ, bác sĩ Lê Mạnh Hùng - Phó giám đốc bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới tại tòa soạn VnExpress. |
- Chào bác sĩ, cháu có tìm hiểu và được biết những bệnh nhân suy thận, phải lọc máu nhân tạo kéo dài, có nguy cơ cao biến chứng và nhiễm siêu vi viêm gan C. Vậy có cách nào để giảm thiểu rủi ro và phòng ngừa trong trường hợp này không ạ? Và nếu bị viêm gan C, thì có cách nào để chữa trị tối ưu nhất không ạ? Cháu cám ơn!
(Hoa Le, 25 tuổi, Hà Nội)
Chào bạn!
Những người lọc thận liên tục thì có nguy cơ cao nhiễm virus viêm gan C. Để phòng ngừa, người bệnh cần lọc thận ở những bệnh viện kiểm soát nhiễm khuẩn tốt.
- Thưa bác sĩ, em đã tiêm viêm gan siêu vi B rồi thì có miễn nhiễm viêm gan siêu vi C không ạ?
(Trần An, 24 tuổi)
Chào bạn!
Bạn đã tiêm ngừa viêm gan siêu vi B thì chỉ có tác dụng ngăn ngừa lây nhiễm siêu vi này. Còn siêu vi viêm gan C là một loại siêu vi khác và hiện tại chưa có thuốc chủng ngừa tiêm phòng. Do đó, để ngăn ngừa lây nhiễm viêm gan siêu vi C, bạn nên thực hiện các biện pháp phòng tránh phơi nhiễm siêu vi C. Chẳng hạn như: không dùng chung các vật dụng cá nhân (bàn chải đánh răng, dao cạo...) có thể dính máu hoặc dịch tiết của người khác; quan hệ tình dục an toàn; khi cần làm các thủ thuật châm cứu... thì nên đến các bệnh viện, cơ sở y tế chuyên khoa để thực hiện.
- Thưa bác sĩ, con đường lây bệnh viêm gan C là qua đường máu, vậy các bạn tình nguyện hiến máu nhân đạo cũng bị rủi ro và có thể bị lây nhiễm bệnh này đúng không ạ?
(Lê Hoa, 25 tuổi, Hà Nội)
Chào bạn!
Siêu vi viêm gan C là siêu vi chủ yếu lây truyền qua đường máu. Vì thế các đối tượng có nguy cơ cao nhiễm siêu vi này là người dùng chung kiêm tiêm, người nhận máu hoặc chế phẩm của máu nhiễm siêu vi C, nhân viên y tế tiếp xúc với bệnh phẩm có nhiễm siêu vi C, người được châm cứu, bấm lỗ tai, xâm mình, cạo râu với các dụng cụ không tuyệt đối vô trùng, dùng chung bàn chải đánh răng, vật dụng cắt móng với người nhiễm siêu vi C... Siêu vi viêm gan C cũng có thể lây truyền qua đường tình dục hoặc từ mẹ bị nhiễm sang cho con khi sinh nhưng với tỷ lệ thấp (khoảng dưới 5%).
Như vậy, những người hiến máu nhân đạo không phải là đối tượng có nguy cơ lây nhiễm siêu vi qua đường máu.
Tiến sĩ, bác sĩ Lê Mạnh Hùng - Phó giám đốc bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới. |
- Hiện tại xét nghiệm viêm gan C và B khác nhau như thế nào? Xét nghiệm này có tốn nhiều tiền không? Tôi đang sinh sống tại Biên Hòa có thể đăng ký tham gia các chương trình xét nghiệm miễn phí của Hội Truyền nhiễm kết hợp cùng BV Nhiệt Đới được hay không?
(Phan Minh Di, 35 tuổi, 420/5B Đường số 20, Khu công nghiệp Biên Hòa, Biên Hòa)
Chào bạn!
Xét nghiệm phát hiện nhiễm siêu vi viêm gan C và B khác nhau. Đối với viêm gan siêu vi C, bạn cần làm xét nghiệm Anti HCV để xem bạn đã từng bị nhiễm siêu vi C chưa. Nếu xét nghiệm này dương tính thì bạn cần làm thêm xét nghiệm HCV RNA để xem siêu vi C còn trong người bạn hay không. Nếu xét nghiệm này dương tính có nghĩa là siêu vi C đang còn trong người bạn và bạn nên đến các cơ sở y tế để được khám, tư vấn, điều trị.
Để phát hiện nhiễm siêu vi viêm gan B, bạn cần làm xét nghiệm HBsAg để tầm soát.
Bạn có thể đăng ký tham gia chương trình xét nghiệm miễn phí của Hội Truyền nhiễm kết hợp cùng Bệnh viện Nhiệt Đới tại http://hoitruyennhiem.vn/vi/vilagankhoe. Khi đăng ký xong, bạn sẽ được hướng dẫn để đăng ký làm xét nghiệm.
- Làm thế nào để tránh lây bệnh viêm gan siêu vi C cho người khác?
(Võ Trung Toàn, 28 tuổi, Lạc Long Quân, Q 10, TP HCM)
Chào bạn!
Để tránh lây bệnh viêm gan siêu vi C cho người khác, mọi người cần chủ động đi làm xét nghiệm tầm soát bệnh. Nếu phát hiện bị viêm gan siêu vi C thì bạn cần nhanh chóng điều trị đặc hiệu với các thuốc kháng virus tại các cơ sở y tế chuyên khoa và thực hiện các biện pháp phòng tránh lây nhiễm viêm gan siêu vi C cho người khác (không dùng chung các vật dụng cá nhân dính máu hoặc dịch tiết của mình, quan hệ tình dục an toàn...). Việc điều trị bệnh viêm gan siêu vi C được xem là biện pháp hữu hiệu phòng ngừa lây truyển siêu vi C ra cộng đồng.
- Bệnh viêm gan siêu vi C có điều trị được không và các phương pháp điều trị?
(Đỗ Văn Quang, 40 tuổi, Thị Xã Bảo Lộc, Lâm Đồng)
Với những tiến bộ của y học hiện nay, bệnh viêm gan siêu vi C có thể điều trị khỏi khi kết quả đạt được là đáp ứng virus bền vững (siêu vi dưới ngưỡng phát hiện sau 3-6 tháng kết thúc liệu trình điều trị). Hiện có 2 loại phác đồ điều trị viêm gan siêu vi C: phác đồ có Interferon và phác đồ không có Interferon.
Phác đồ có Interferon chủ yếu là Peg Interferon phối hợp với Ribavirin, có thể phối hợp thêm một loại thuốc kháng virus tác động trực tiếp. Phác đồ không có Interferon là phác đồ có 2-3 thuốc kháng virus tác động trực tiếp. Do các thuốc kháng virus trực tiếp giá thành cao và chưa được phép lưu hành ở nước ra, phác đồ Peg Interferon phối hợp với Ribavirin cho thấy có hiệu quả tốt trên bệnh nhân châu Á, Việt Nam và được sự hỗ trợ chi trả của bảo hiểm y tế, nên hiện nay vẫn còn là lựa chọn chính trong điều trị viêm gan siêu vi C ở nước ta.
Tiến sĩ, bác sĩ Lê Mạnh Hùng - Phó giám đốc bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới. |
- Tôi bị viêm gan C nhiều năm nay, nên cũng rất lo lắng vì sợ mình bị ung thư hay xơ gan. Xin cho biết thời gian tiến triển của bệnh.
(Nguyen thi diem huong, 36 tuổi)
Diễn tiến tự nhiên từ lúc nhiễm siêu vi viêm gan C cho đến khi gan bị bệnh và sau đó chuyển qua xơ gan, ung thư gan có thể kéo dài trên 20 năm. Thời gian này có thể ngắn hơn nếu người bệnh lạm dụng bia rượu, tổn thương gan do thuốc hoặc do hóa chất tẩm trong thực phẩm… Bạn bị viêm gan C nhiều năm nay, nếu không chữa trị thì những nguy cơ trên là có thể. Bạn nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để được tham vấn, thăm khám và điều trị thích hợp.
- Điều trị viêm gan C có làm hư gan?
(Ngọc Bảo, 32 tuổi)
Việc điều trị viêm gan C với Interferon có thể gây phá hủy các tế bào gan chứa virus. Tuy nhiên, do tiến trình này diễn ra từ từ, các tế bào gan lành mạnh vẫn có thể đảm bảo thực hiện được các chức năng của gan và khả năng phục hồi của gan rất cao nên sự phá hủy các tế bào gan mang mầm bệnh giúp cho gan khỏi bệnh chứ không làm cho gan bệnh nặng hơn. Khi gan bị xơ hóa nặng, mất khả năng bù trừ, việc phá hủy các tế bào gan sẽ làm suy sụp chức năng gan, gây nguy hiểm cho người bệnh. Vì vậy, Interferon không được sử dụng cho người bệnh mà gan đã bị xơ nặng, mất bù.
- Tôi vừa lập gia đình được 6 tháng, tình cờ được biết anh ấy bị nhiễm virus viêm gan C. Xin hỏi nguy cơ lây nhiễm virus này sang tôi? Tôi có phải tiêm phòng văcxin không?
(Ngo Anh Quan, 29 tuổi, 74/13/4/ Truong Quoc Dung)
Tỷ lệ lây truyền siêu vi C qua quan hệ tình dục tuy không cao (dưới 5%) nhưng khả năng lây nhiễm cho bạn là có thể. Do hiện nay chưa có thuốc chủng ngừa viêm gan C nên cách phòng tránh tốt nhất là phải điều trị ngay cho chồng bạn với thuốc kháng siêu vi đặc trị. Nếu phác đồ có dùng thuốc Interferon thì bạn không được có thai cho đến khi chồng bạn đã ngưng thuốc điều trị trên 6 tháng.
- Tôi nghe nói bệnh viêm gan siêu vi C rất nguy hiểm và không thể điều trị khỏi. Xin bác sĩ cho một lời khuyên?
(Nguyễn văn Hiếu)
Bệnh viêm gan siêu vi C chỉ nguy hiểm khi chúng ta phát hiện bệnh muộn, không điều trị bệnh kịp thời để bệnh diễn tiến qua xơ gan, ung thư gan thì khi ấy mọi biện pháp cứu chữa đều tốt kém, hiệu quả hạn chế. Cho đến nay, bệnh viêm gan siêu vi C được khẳng định là có thể điều trị khỏi với các thuốc kháng siêu vi đặc trị. Lời khuyên ở đây là bạn nên tầm soát và điều trị ngay nếu phát hiện bị nhiễm siêu vi viêm gan C.
Mai Thương