Thịt bò không gây sẹo lồi. |
Có thể xem da là một chiếc áo giáp mềm mại và vững chắc giúp cơ thể chống lại sự xâm nhập của các tác nhân gây hại từ môi trường. Khi lớp áo này bị tổn thương, cơ thể sẽ huy động hết khả năng để "vá" lại bằng những vết sẹo. Một chế độ dinh dưỡng lành mạnh có thể giúp cơ thể thực hiện công việc này tốt hơn, nhanh hơn.
Các nguyên liệu để "khâu" lại những vết rách trên bộ áo da bao gồm:
- Protein: Đây là nguyên liệu chính để tạo tế bào mới, thành phần của mô hạt và các thành phần khác có liên quan đến sự lành vết thương như collagen, fibronectin. Ở người suy dinh dưỡng, người có bệnh lý làm giảm protein trong cơ thể (như hội chứng thận hư, các bệnh rối loạn chuyển hóa protein...), vết thương thường chậm lành sẹo hơn, có khi không lành được nếu tình trạng thiếu protein quá nặng.
Mỗi ngày, cần ăn khoảng 200 g các thức ăn cung cấp protein như thịt, cá, trứng, sữa, đậu, đỗ...
- Các chất có liên quan đến việc tạo máu (sắt, axit folic, vitamin B12, chất đạm): Máu là phương tiện mang những nguyên liệu cần thiết như protein, ôxy đến và đem chất thải ra khỏi khu vực vết thương. Các bạch cầu, đại thực bào trong máu giúp dọn dẹp các chất thải, xác tế bào chết. Vì vậy, để vết thương chóng lành sẹo, cần chú ý các thành phần dinh dưỡng có liên quan đến việc tạo máu; nhất là khi có vết thương phần mềm nghiêm trọng, gây mất máu nhiều.
Các thức ăn bổ máu bao gồm các loại huyết (lợn, bò, gà, vịt), thịt, gan, trứng, sữa...
- Các vitamin (nhất là các loại tan trong nước như vitamin nhóm B, C): Vitamin có vai trò tích cực trong việc hình thành tế bào mới và làm vết thương mau lành sẹo hơn, vì nó tạo nên các loại men thúc đẩy sự tổng hợp protein, tăng chuyển hóa dinh dưỡng ở tế bào. Loại vitamin có ảnh hưởng nhiều nhất đến sự lành vết thương là vitamin C. Chất này còn giúp tăng sức đề kháng của cơ thể, tăng chuyển hóa năng lượng của tế bào cũng như sự hấp thu, chuyển hóa chất sắt trong cơ thể. Nó cũng giúp chống nhiễm trùng vết thương. Để bổ sung vitamin, cần ăn nhiều rau quả tươi.
Như vậy, chế độ ăn tốt nhất trong thời gian vết thương đang lành sẹo vẫn là chế độ ăn thông thường, đa dạng, đủ năng lượng và đủ các nhóm chất dinh dưỡng.
Một số lưu ý khi vết thương đang lành sẹo:
- Tránh hút thuốc lá vì đây là nguyên nhân gây co các mạch máu ở ngoại vi, làm giảm sự tưới máu đến vết thương, giảm lượng ôxy đến mô.
- Đối với người cao tuổi, vết thương bao giờ cũng chậm lành sẹo hơn người trẻ do khả năng tiêu hóa, hấp thu thức ăn và khả năng tăng trưởng, tái tạo tế bào đều giảm. Nên sử dụng thêm một số thực phẩm giàu năng lượng để bồi bổ.
- Ở những người bị rối loạn đường huyết, tiểu đường, bệnh thận có tăng urê huyết, người đang sử dụng corticoide trị liệu, hóa trị, xạ trị ung thư..., các vết thương rất khó lành. Cần tham khảo ý kiến chuyên viên dinh dưỡng để có chế độ ăn phù hợp, giúp ổn định cơ thể để vết thương mau lành, đồng thời không ảnh hưởng xấu đến bệnh lý đang có.
BS Đào Thị Yến Phi, Sức Khỏe & Đời Sống