Trả lời
Có nhiều nhóm hóa chất điều trị ung thư, mỗi nhóm có những tác dụng phụ đặc trưng riêng, nhưng hầu hết đều có những tác dụng không mong muốn sau đây:
- Buồn nôn và nôn: Hóa chất tác dụng trực tiếp lên trung tâm nôn ở não, đồng thời gây tổn thương niêm mạc đường tiêu hóa. Sự tác động phối hợp này gây cho người bệnh cảm giác buồn nôn, có khi nôn rất nhiều. Tuy vậy, hiện nay có rất nhiều thuốc được sử dụng để phòng và chống nôn khi sử dụng hóa chất điều trị ung thư như Primperan, Zophren... Các thuốc này có thể được sử dụng trước, trong hoặc sau khi truyền hóa chất, tùy theo từng trường hợp cụ thể.
- Rụng tóc: Hầu hết bệnh nhân ung thư khi điều trị bằng hóa chất đều bị tác dụng phụ là rụng tóc. Điều này chủ yếu ảnh hưởng tới thẩm mỹ, nhất là phụ nữ. Tuy nhiên, sau khi ngừng thuốc điều trị thì tóc có thể mọc lại bình thường. Sở dĩ bị rụng tóc là do hệ thống lông tóc ở cơ thể người có nguồn gốc từ tế bào mầm ở chân tóc. Những tế bào này có tốc độ phát triển rất nhanh, nên chịu tác động nhiều nhất của hóa chất chống ung thư, từ đó gây rụng tóc.
- Tổn thương máu và cơ quan tạo máu: Hóa chất điều trị ung thư có thể gây suy giảm chức năng của tuỷ xương, từ đó gây thiếu máu và giảm tiểu cầu, đặc biệt là giảm bạch cầu. Hiện tượng giảm bạch cầu có thể gây nhiễm khuẩn, nguy hiểm tới tính mạng của người bệnh. Hiện nay có nhiều thuốc để điều trị và dự phòng tình trạng giảm bạch cầu như Leucogen, Neupogen, Lecomax...
- Tổn thương gan: Nhiều bệnh nhân ung thư khi điều trị bằng hóa chất có biểu hiện tổn thương tế bào gan như gây tăng men SGOT, DGPT, tăng Bilirubin... Nhiều nghiên cứu cho thấy có tới 65,9% người bệnh bị tổn thương tế bào gan khi điều trị bằng hóa chất, Vì vậy, trước khi điều trị, người bệnh thường được làm các xét nghiệm đánh giá chức năng gan để có biện pháp điều trị phù hợp.
- Tiêu chảy: Các tế bào niêm mạc đường tiêu hóa có tốc độ phát triển khá nhanh. Vì vậy, khi sử dụng hóa chất điều trị ung thư, chúng rất dễ bị tổn thương, dẫn đến rối loạn hấp thu đồng thời với nhiễm khuẩn, do suy giảm sức đề kháng của cơ thể, làm cho người bệnh bị tiêu chảy, có khi kéo dài.
Ngoài ra, một số thuốc có thể gây tổn thương thận như Cisplatin, Methotrexat, tổn thương cơ tim như Doxorubicine, gây viêm bàng quang xuất huyết như Cyclophosphamid, có thuốc gây xạm da, rối loạn thần kinh, xơ phổi, viêm tụy...
Hiện nay có nhiều thuốc được bào chế từ thảo dược khi sử dụng phối hợp với hóa chất chống ung thư, có tác dụng dự phòng và hạn chế những tác dụng phụ trên như Phylamin, Cadef...
Anh nên khuyên bạn mình nhanh chóng vào viện để truyền hóa chất nhằm đảm bảo hiệu quả điều trị. So với bệnh ung thư, những tác dụng phụ kể trên là không đáng kể và vẫn có cách để hạn chế.
Bác sĩ Trịnh Thanh Hùng
(Theo Khoa Học & Đời Sống)